Artikel 31 §1 van het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning stelt dat als een aanvraag tot omgevingsvergunning de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg omvat, het college van burgemeester en schepenen de gemeenteraad samenroept om te beslissen over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de gemeenteweg. De gemeenteraad spreekt zich hierbij uit over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, en over de eventuele opname in het openbaar domein. Hierbij wordt rekening gehouden met de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, en in voorkomend geval met het gemeentelijk beleidskader en afwegingskader, vermeld in artikel 6 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen. De gemeenteraad kan daarbij voorwaarden opleggen en lasten verbinden, die de bevoegde overheid in de eventuele vergunning opneemt.
De voorliggende aanvraag betreft een omgevingsvergunningsaanvraag voor het bijstellen van twee aangrenzende vergunde verkavelingen. In de voorliggende aanvraag tot omgevingsvergunning werd tevens het deels verplaatsen van een gemeenteweg evenals het deels wijzigen van een gemeenteweg geïntegreerd, zoals voorzien in artikel 12 §2 van het decreet van 3 mei 2019 houdende gemeentewegen. Indien de verplaatsing en/of wijziging van een gemeenteweg wordt opgenomen in een aanvraag tot omgevingsvergunning, worden de procedureregels gevolgd zoals deze voorzien worden in het Omgevingsvergunningsdecreet en in het Omgevingsvergunningsbesluit.
Artikel 12 §2 van het decreet van 3 mei 2019 houdende gemeentewegen stelt dat het opnemen van de procedure tot het verplaatsen en/of het wijzigen van een gemeenteweg in een aanvraag tot omgevingsvergunning enkel mogelijk is voor zover de verplaatsing en/of wijziging past in het kader van de realisatie van de bestemming van de gronden waarop de aanvraag tot omgevingsvergunning betrekking heeft. Zowel de gedeeltelijke verplaatsing van sentier n°82 als de gedeeltelijke wijziging van de gemeenteweg Kouden Eerd passen in het kader van de realisatie van de bestemming van de gronden waarop de aanvraag betrekking heeft. Door de gedeeltelijke verplaatsing van de sentier wordt gekomen tot een optimaler ruimtegebruik voor wat betreft lot 5 van de verkaveling 11TLO122 en wordt dit lot ook makkelijker bereikbaar. Ook wordt door de gedeeltelijke verplaatsing van de sentier een niet wenselijke situatie rechtgezet, in die zin dat de sentier niet meer door de bestaande woning op lot 12 van de verkaveling 279TLO zal lopen. Ook de wijziging van de gemeenteweg Kouden Eerd past in het kader van de realisatie van de bestemming van de gronden waarop de aanvraag betrekking heeft. Door de kosteloze grondafstand en de inlijving bij het openbaar domein zal het openbaar domein ter hoogte van de gemeenteweg Kouden Eerd vervolledigd kunnen worden en zal de rooilijn ter hoogte van de bij te stellen loten op dezelfde lijn komen te liggen.
Bij de beslissing die wordt genomen door de gemeenteraad over het aanleggen, wijzigen, verplaatsen of opheffen van een gemeenteweg dient rekening gehouden te worden met de doelstellingen en principes zoals vermeld in artikel 3 en 4 van het Gemeentewegendecreet, en in voorkomend geval met het gemeentelijk beleidskader en afwegingskader.
Artikel 3 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen stelt dat het decreet tot doel heeft om de structuur, de samenhang en de toegankelijkheid van de gemeentewegen te vrijwaren en te verbeteren, in het bijzonder om aan de huidige en toekomstige behoeften aan zachte mobiliteit te voldoen. Om deze doelstelling te realiseren voeren de gemeenten een geïntegreerd beleid dat onder meer gericht is op de uitbouw van een veilig wegennet op lokaal niveau en op de herwaardering en bescherming van een fijnmazig netwerk van trage wegen, zowel op recreatief als op functioneel vlak.
Artikel 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen stelt dat bij beslissingen over wijzigingen van het gemeentelijk wegennet minimaal rekening moet gehouden worden met de volgende principes:
Gelet op artikel 31 van het van het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, waarin gesteld wordt dat de gemeenteraad zich uitspreekt over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg en over de eventuele opname in het openbaar domein, kan worden afgeleid dat de gemeenteraad zich bij zijn beoordeling dient te beperken tot die elementen uit de aanvraag die betrekking hebben op de zaak van de wegen. De gemeenteraad mag zich bijgevolg niet uitspreken over de vergunningsaanvraag zelf en dient zich te onthouden van uitspraken over de planologische toelaatbaarheid en de verenigbaarheid met de goede ruimtelijke ordening, dewelke beoordeeld dienen te worden door het vergunningverlenende bestuursorgaan.
Artikel 47, eerste lid van het besluit van de Vlaamse Regering van 27 november 2015 tot uitvoering van het decreet 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, bepaalt dat de gemeenteraad, bij het nemen van zijn besluit over de zaak van de wegen kennis neemt van de standpunten, opmerkingen en bezwaren die tijdens het openbaar onderzoek ingediend zijn.
a. Doelstellingen en principes gemeentewegendecreet
De gevraagde verplaatsing van sentier n°82 is in overeenstemming met artikel 3 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen. Door de gedeeltelijke verplaatsing van de sentier zal de juridische ligging ervan in overeenstemming gebracht worden met de feitelijke ligging van de sentier. Op die manier kan de sentier behouden blijven zoals deze momenteel gebruikt wordt en gekend is. Er kan van uit gegaan worden dat de feitelijke ligging van de sentier op deze manier ontstaan is omdat deze gebruiksvriendelijker is. Bovendien sluit de sentier op deze manier, via een overwelving van de voormalige Zandvoortloop, ook aan op een andere trage verbinding richting de verkaveling Ottersweier, wat de samenhang, de structuur en de toegankelijkheid van het trage wegennetwerk binnen de gemeente verbetert, in het bijzonder om aan de behoeften aan zachte mobiliteit te voldoen. De gedeeltelijke verplaatsing van sentier n°82 lijkt op die manier ook het algemeen belang ten goede te komen.
Ook het gedeeltelijk wijzigen van de gemeenteweg Kouden Eerd staat ten dienste van het algemeen belang. Door de kosteloze grondafstand kan het deel van het perceel 408Y3, dat nu reeds een openbaar karakter heeft, toegevoegd worden aan het openbaar en kan ter hoogte van de bij te stellen loten voorzien worden in een rooilijn op dezelfde lijn als de rooilijn links en rechts.
De gevraagde gedeeltelijke verplaatsing van sentier n°82 en de gedeeltelijke wijziging van de gemeenteweg Kouden Eerd brengen de verkeersveiligheid en de ontsluiting van de aangrenzende percelen niet in het gedrang en hebben geen gemeentegrensoverschrijdende impact. Het gaat hier immers maar over een beperkte verplaatsing en een beperkte wijziging waarvan de ruimtelijke impact verwaarloosbaar is.
De actuele functies van de gemeentewegen waarop de gedeeltelijke verplaatsing en wijziging betrekking hebben, blijven ongewijzigd behouden. De gedeeltelijk te verplaatsen sentier n°82 zal behouden blijven en wordt slechts gedeeltelijk verplaatst. De juridische toestand wordt door de verplaatsing in overeenstemming gebracht met de feitelijke toestand en de breedte van de sentier wijzigt niet. De trage doorsteek zal dus in gebruik kunnen blijven zoals deze vandaag ook al in gebruik is. Ook de te wijzigen gemeenteweg Kouden Eerd zal zijn functie als gemeenteweg behouden. Het wegdeel dat kosteloos wordt afgestaan ter inlijving bij het openbaar domein heeft ook nu reeds een openbaar karakter. Door de kosteloze grondafstand zal het openbaar domein ter hoogte van de gemeenteweg Kouden Eerd vervolledigd kunnen worden.
Hoewel het verplaatsen en het wijzigen van gemeentewegen uitzonderingsmaatregelen dienen te zijn, kunnen de voorgestelde verplaatsing en de voorgestelde wijziging omwille van de hierboven aangehaalde motivatie gunstig beoordeeld worden.
b. Ligging
De juridische ligging van sentier n°82 zal door de gevraagde verplaatsing gedeeltelijk wijzigen. Door de gedeeltelijke verplaatsing van de sentier zal de juridische ligging ervan immers in overeenstemming gebracht worden met de feitelijke ligging van de sentier, dewelke niet zal wijzigen.
Naar aanleiding van voorliggende aanvraag tot omgevingsvergunning wordt er ter hoogte van de bij te stellen loten ook voorzien in een kosteloze grondafstand ter inlijving bij het openbaar domein van een strook grond met een oppervlakte van 107m² die reeds een openbaar karakter heeft. De kosteloze grondafstand wordt voorgesteld opdat het openbaar domein ter hoogte van de bij te stellen loten kan vervolledigd worden en opdat ter hoogte van de bij te stellen loten kan voorzien worden in een rooilijn op dezelfde lijn als de rooilijn links en rechts. De kosteloze grondafstand heeft enkel betrekking op een wegdeel aansluitend op de bij te stellen loten dat reeds een openbaar karakter heeft. De feitelijke ligging van de gemeenteweg Kouden Eerd wijzigt door middel van de kosteloze grondafstand niet.
c. Breedte
De breedte van sentier n°82 wijzigt door middel van de gedeeltelijke verplaatsing niet. De gemeenteweg zal zijn breedte van 1,60m behouden en zal dus in gebruik kunnen blijven als trage verbinding.
Door middel van de kosteloze grondafstand wordt ter hoogte van de bij te stellen loten aansluiting gezocht op de bestaande rooilijn links en rechts. Na de grondafstand zal de rooilijn ter hoogte van het wegdeel dat zal worden afgestaan een breedte hebben variërend van 7,77m tot 7,87m. Dit is minder dan de rooilijn met een breedte van 10,00m die voorzien werd volgens de verkaveling met referentie 279TLO, maar meer dan het eerste deel van de weg Kouden Eerd, vetrekkende vanaf de weg Langstraat, waar de rooilijn een breedte heeft van circa 6m tot circa 6,80m. Bovendien dient er ook rekening mee gehouden te worden dat het langs de zijde van de bij te stellen loten nog mogelijk was om een grondafstand door te voeren in functie van het realiseren van een rooilijn met een breedte van 10,00m maar dat dit aan de overzijde, langs de zijde van de woning gelegen Kouden Eerd 16, niet meer mogelijk was omdat deze woning hiervoor te ver naar voor ingeplant staat.
Het stuk grond dat zal worden afgestaan omvat momenteel de volledige rijwegverharding met langs de zijde van de bij te stellen loten ook een goot en een boordsteen en een onverharde berm. Langs de zijde van de woning gelegen Kouden Eerd 16 is de goot wel, maar de berm niet inbegrepen in de kosteloze grondafstand. Hiermee kan akkoord gegaan worden, gelet op de inplanting van de woning gelegen Kouden Eerd tot bijna tegen de voorgestelde rooilijn en gelet op het feit dat langs de zijde van de woning gelegen Kouden Eerd 16 de rooilijn van het smallere gedeelte van de weg Kouden Eerd, vertrekkende vanaf de weg Langstraat gevolgd wordt. Er kan bijgevolg akkoord gegaan worden met de voorgesteld rooilijnbreedte ter hoogte van het stuk grond dat kosteloos zal worden afgestaan.
d. Uitrusting
De voorliggende aanvraag voorziet in het gedeeltelijk verplaatsen van sentier n°82 zonder dat voorzien wordt in het verharden ervan. De bestaande trage doorsteek is momenteel ingezaaid met gras, met centraal een fietsspoor. Dit kan zo behouden blijven aangezien het voor trage doorsteken niet de bedoeling kan zijn deze te verharden. Indien de wegbedding bij het bebouwen van het bij te stellen lot 5A beschadigd zou raken dan dient de wegbedding minstens geëgaliseerd en opnieuw ingezaaid te worden met gras.
Verder wordt ook voorzien in het gedeeltelijk wijzigen van de gemeenteweg Kouden Eerd, in die zin dat een strook grond kosteloos wordt afgestaan ter inlijving bij het openbaar domein. Het gaat hier over een strook grond die reeds een openbaar karakter heeft en waarop zich momenteel al de rijwegverharding van de weg Kouden Eerd bevindt. Door de kosteloze grondafstand wordt enkel het openbaar domein vervolledigd. De bestaande rijwegverharding ter hoogte van de gemeenteweg Kouden Eerd blijft ongewijzigd behouden, ook ter hoogte van de strook grond die kosteloos wordt afgestaan ter inlijving bij het openbaar domein.
Ter hoogte van de weg Kouden Eerd bevinden zich reeds nutsvoorzieningen dewelke, zoals blijkt uit de adviezen van de nutsmaatschappijen, in het kader van voorliggende aanvraag beperkt moeten uitgebreid worden voor wat betreft de riolering. Deze uitbreiding dient te gebeuren ten laste van de aanvrager van de omgevingsvergunning voor het bijstellen van de verkavelingen, alvorens het bij te stellen lot 5A vervreemd of bebouwd kan worden.
e. Opname in het openbaar domein
Met betrekking tot sentier n°82 is het zo dat deze geen deel uitmaakt van het openbaar domein, behalve daar waar deze samenvalt met het openbaar domein ter hoogte van de gemeenteweg Kouden Eerd, maar dat deze een openbaar karakter heeft. Ook voor wat betreft de te verplaatsen delen is het zo dat wordt voorgesteld om deze niet toe te voegen aan het openbaar domein, maar om het gedeelte van lot 5A en van de loten 12 en 11 dat zich binnen de rooilijngrenzen van de sentier bevindt een openbaar karakter te geven. Artikel 26 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen stelt dat de gemeente in het geval van de aanleg van nieuwe gemeentewegen overgaat tot verwerving van de onroerende goederen vereist voor de realisatie van de gemeentewegen. In artikel 2,11° van datzelfde decreet wordt de verplaatsing van een gemeenteweg gedefinieerd als ‘de vervanging van een af te schaffen gemeenteweg of een gedeelte daarvan door een nieuwe gemeenteweg of een nieuw wegdeel’. Ook in het geval van een verplaatsing is er dus sprake van een verwervingsplicht. Indien de gemeenteweg niet verworven wordt, kan de gemeente met de eigenaars van de gronden waarop de gemeenteweg gelegen is een overeenkomst afsluiten waarbij een erfdienstbaarheid van openbaar nut wordt vastgelegd. Die overeenkomst dient binnen een termijn van zestig dagen na het verlijden ervan overgeschreven te worden op het hypotheekkantoor van het arrondissement waar de goederen zijn gelegen.
Bij de aanvraag werden overeenkomsten gevoegd die ondertekend werden door eigenaars van de betrokken eigendommen, waarmee ze instemmen in het vestigen van een erfdienstbaarheid van openbaar nut op hun eigendom, op voorwaarde van het verkrijgen van een omgevingsvergunning voor het bijstellen van de verkaveling met referentie 11TLO122. De erfdienstbaarheid van openbaar nut dient bij akte vastgelegd te worden en dient overgemaakt te zijn aan het hypotheekkantoor alvorens het bij te stellen lot 5A vervreemd of bebouwd kan worden, dus alvorens een verkoopbaarheidsattest kan afgeleverd worden.
Verder wordt ook voorzien in het gedeeltelijk wijzigen van de gemeenteweg Kouden Eerd, in die zin dat een strook grond, lot 5B volgens het verkavelingsplan met daarop de nieuwe toestand, kosteloos wordt afgestaan ter inlijving bij het openbaar domein. Het gaat hier over een deel van het perceel 408Y3 dat een oppervlakte heeft 107m², dat reeds een openbaar karakter heeft en waarop zich momenteel al de rijwegverharding van de weg Kouden Eerd bevindt. Door de kosteloze grondafstand van de strook grond, die nu reeds een openbaar karakter heeft, kan het openbaar domein vervolledigd worden en kan ter hoogte van de bij te stellen loten voorzien worden in een rooilijn op dezelfde lijn als de rooilijn links en rechts. Door middel van de bij de aanvraag gevoegde belofte tot kosteloze grondafstand werd door de aanvrager akkoord gegaan met het kosteloos afstaan aan de gemeente van de hierboven vermelde strook grond. Het kosteloos afstaan van de strook grond met een oppervlakte van 107m² (lot 5B) ter inlijving bij het openbaar domein dient in elk geval te gebeuren alvorens het bij te stellen lot 5A vervreemd of bebouwd kan worden, dus alvorens een verkoopbaarheidsattest kan afgeleverd worden.
f. Waardevermindering of waardevermeerdering
Artikel 28 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen stelt dat de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg aanleiding kan geven tot een waardevermindering of waardevermeerdering van de gronden waarop de gemeenteweg gesitueerd is. De gevraagde verplaatsing en wijziging verandert echter niets aan de feitelijke toestand en heeft tot doel om de juridische toestand in overeenstemming te brengen met de feitelijke toestand.
Over lot 5 van de verkaveling met referentie 11TLO122 kan wel gezegd worden dat de oppervlakte hiervan toeneemt en dat ook de bebouwbare oppervlakte op dit lot in beperkte mate toeneemt. De toename is echter niet van die aard dat deze aanleiding lijkt te geven tot een waardevermeerdering. De sentier blijft nog steeds aanwezig op dit lot en het af te schaffen wegdeel heeft bovendien ook dezelfde oppervlakte als het nieuw aan te leggen wegdeel. Het lot 5A blijft ook nog steeds bestemd voor het oprichten van een eengezinswoning in halfopen bebouwing, dus in dat opzicht wijzigt er niets.
Met betrekking tot de loten 11 en 12 is het zo dat de bouwrechten om deze te bebouwen al vastgelegd werden in de verkaveling met referentie 279TLO. Deze loten zijn bovendien al bebouwd en voor het bebouwen van de loten werd in het verleden ook een vergunning afgeleverd (zie c. Historiek). In functie van de verkaveling met referentie 279TLO werden echter niet de nodige stappen gezet om sentier n°82 door middel van de correcte procedure te verplaatsen. Voorliggende aanvraag voorziet in het rechtzetten hiervan door de juridische situatie in overeenstemming te brengen met de feitelijke situatie, die niet wijzigt.
Met betrekking tot de wijziging van de gemeenteweg Kouden Eerd is het zo dat door de grondafstand het openbaar domein vervolledigd wordt met een strook grond die nu reeds een openbaar karakter heeft en die al in gebruik is als rijweg met naastliggende bermen. Het feitelijke gebruik van de strook grond die wordt afgestaan, wijzigt dus niet. Bovendien kan worden opgemerkt dat bij de aanvraag een belofte tot kosteloze grondafstand gevoegd werd, waarmee door de aanvrager van de omgevingsvergunning uitdrukkelijk wordt aangegeven dat de grondafstand kosteloos zal gebeuren.
Zoals dit ook werd weergegeven op het rooilijnplan dat werd opgemaakt in functie van de gevraagde kan daarom geoordeeld worden dat de gevraagde verplaatsing en wijziging van de gemeentewegen geen invloed heeft op de waarde van de percelen.
g. Standpunten, opmerkingen en bezwaren openbaar onderzoek
Artikel 47, eerste lid van het besluit van de Vlaamse Regering van 27 november 2015 tot uitvoering van het decreet 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, bepaalt dat de gemeenteraad, bij het nemen van zijn besluit over de zaak van de wegen kennis neemt van de standpunten, opmerkingen en bezwaren die tijdens het openbaar onderzoek ingediend zijn. De aanvraag werd onderworpen aan een openbaar onderzoek van 5 september 2022 tot en met 4 oktober 2022. Naar aanleiding van dit openbaar onderzoek werden geen bezwaarschriften of petitielijsten ingediend.
Conclusie
Er kan geoordeeld worden dat, rekening houdende met de doelstellingen en principes zoals vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, de voorgestelde gedeeltelijke verplaatsing van sentier n°82 en de voorgestelde wijziging van de gemeenteweg Kouden Eerd in functie van een kosteloze grondafstand aanvaardbaar zijn, mits voldaan wordt aan de volgende voorwaarden en lasten:
De gemeenteraad keurt, in toepassing van artikel 31 van het Omgevingsvergunningsdecreet en in toepassing van artikel 47 van het Omgevingsvergunningsbesluit, de gedeeltelijke verplaatsing van de gemeenteweg sentier n°82 en de gedeeltelijke wijziging van de gemeenteweg Kouden Eerd overeenkomstig artikel 12 §2 van het Gemeentewegendecreet goed in het kader van de aanvraag tot omgevingsvergunning met referentie OMV/2022/0013/V, ingediend door Marjan De Groot, voor het bijstellen van een vergunde verkaveling in functie van het uitbreiden van een bestaand lot in combinatie met het gedeeltelijk verplaatsen van een gemeenteweg, voor het bijstellen van een naastgelegen verkaveling in functie van het gedeeltelijk verplaatsen van een gemeenteweg ter hoogte van twee loten van deze naastgelegen verkaveling en voor het gedeeltelijk wijzigen van de voorliggende gemeenteweg in functie van een kosteloze grondafstand op het eigendom gelegen Kouden Eerd 21, 23 en 25 en met als kadastrale omschrijving afdeling 2 sectie E nrs. 407N, 407Z, 408L3 en 408Y3.
De gedeeltelijke verplaatsing van de gemeenteweg sentier n°82 dient te gebeuren zoals voorzien op het rooilijnplan van 28 juli 2022 dat werd opgemaakt door De Groot & Celen BV - Landmeters-experten. Het op het rooilijnplan rood ingekleurde gedeelte van de gemeenteweg dat zich binnen de nieuwe rooilijngrenzen bevindt, dient een openbaar karakter te krijgen zonder dat dit wordt afgestaan aan de gemeente ter inlijving bij het openbaar domein.
De strook grond zoals weergegeven op het bij de aanvraag tot omgevingsvergunning gevoegde verkavelingsplan met daarop de nieuwe toestand en met een oppervlakte van 107m² (lot 5B) dient kosteloos en vrij en onbelast te worden afgestaan aan de gemeente Westerlo ter inlijving bij het openbaar domein opdat het openbaar domein ter hoogte van de bij te stellen verkavelingen vervolledigd kan worden. Dit dient te gebeuren alvorens het bij te stellen lot 5A vervreemd of bebouwd kan worden, dus alvorens een verkoopbaarheidsattest kan afgeleverd worden.
Door de gemeenteraad worden de volgende voorwaarden en lasten opgelegd met betrekking tot het gedeeltelijk verplaatsen en wijzigen van de gemeenteweg:
Tegen dit besluit van de gemeenteraad kan binnen de dertig dagen in het kader van een schorsend administratief beroep tegen de vergunningsbeslissing een georganiseerd administratief beroep worden ingesteld bij de Vlaamse Regering. De procedure van dit beroep verloopt volgens artikel 31/1 van het Omgevingsvergunningsdecreet.
Dit besluit van de gemeenteraad is nietig wanneer de omgevingsvergunning waarin de verplaatsing en wijziging van de gemeenteweg werd opgenomen niet wordt verleend of wanneer deze in administratief of jurisdictioneel beroep wordt vernietigd, alsook wanneer het voorwerp van de omgevingsvergunning niet binnen de in de vergunning voorziene of wettelijke termijn wordt gerealiseerd.