2021_GR_00165 - Nieuwbouw scholencomplex Voortkapel. Goedkeuring lastvoorwaarden en plaatsingsprocedure.

Het architectenbureau Westarchitectuur/Ardesc stelde het aanbestedingsdossier op voor de volledige afbraak van de bestaande school en een nieuwbouw van de kleuter- en lagere school en BKO op één site in de Stijn Streuvelsstraat 11, samen met de bijhorende omgevingswerken. 

Voor de omgevingsarchitectuur werkt het bureau samen met  het Studieburo voor Tuinarchitectuur en Landschapsarchitectuur Francis Broos uit Westerlo. 

Het dossier ‘De Bezige Bijtjes Voortkapel’ werd opgedeeld in 2 percelen:

Perceel 1: bouw van een nieuwe lagere en kleuterschool, gymzaal en aanhorigheden (luifels, fietsenstallingen, …).
Raming: € 5.592.652,29 (excl. BTW)

Perceel 2: het aanleggen van de buitenomgeving speelplaats en parkeerplaats.
 Raming:  € 724.963,20  (excl. BTW)

Perceel 1: architectuur / algemene bouwwerken  

De keuze voor nieuwbouw en centralisatie van schoolgebouwen inclusief bijhorende omgevingswerken, werd gemaakt om te kunnen voldoen aan de actuele eisen inzake comfort, energieverbruik, en onderwijsmethoden.
Een aantal lokalen van de nieuwe infrastructuur zal buiten de lesuren ook gebruikt worden voor o.m. muziekles, tekenacademie, naschoolse kinderopvang.
Ook plaatselijke verenigingen kunnen gebruik maken van de turnzaal.
Bij het nieuwe infrastructuurproject werd voldoende aandacht besteed aan duurzaamheid. In eerste instantie werd er gestreefd om het energieverbruik zoveel mogelijk te beperken. Dit is mogelijk door : voldoende isolatie, daglichtsturing, ventilatie met warmterecuperatie, verwarming op lage temperatuur, … 

De keuze voor de centralisatie van de schoolgebouwen werd gemaakt na doorgedreven overleg.
In eerste instantie werd er een grondige analyse gemaakt van de beide sites op vlak van huidige infrastructuur, groeimogelijkheden en bereikbaarheid.
De huidige kleuterschool in de Kloosterstraat is gevestigd in een oud gebouw. Karakteristiek, maar niet meer aangepast aan de huidige noden wat betreft isolatie en comfort. Bovendien is het gebouw niet voldoende flexibel om zich aan te passen aan veranderende functies die nodig zijn in een huidige onderwijsstructuur en zijn de kleuterklassen over verschillende verdiepingen gesitueerd. Algemene toegankelijkheid is een probleem. De site is niet voldoende groot om uit te bereiden en zo de nodige flexibiliteit te brengen, bovendien is de huidige speelplaats vrij klein. 

De huidige lagere school is in 2 gebouwen gevestigd op de site in de Stijn Streuvelstraat.
Op een gelijkaardige manier zoals de kleuterschool voldoen ook deze gebouwen niet meer aan de actuele eisen inzake comfort, energieverbruik, en onderwijsmethoden.
De gebouwen bieden niet meer voldoende plaats om kwalitatieve klassen in te richten. Er is niet genoeg ruimte. Bovendien zijn er dringende onderhoudswerken die zich opdringen: bakgoten die op verschillende plaatsen rot zijn, waterinfiltratie aan de gevelbepleistering, …
De site op de lagere school heeft wel een groot potentieel naar uitbreiding en is gelegen dichtbij het effectieve centrum van het dorp, wat naar bereikbaarheid een pluspunt is. Ook de trage verbindingen met het kerkplein en het pleintje Nieuwebaan – Ter Voort maken dat er bijkomende openbare parkeervoorzieningen zijn op wandelafstand.
De site, hoewel in een centrumpositie, is ingebed in een groene rand, agrarische zone, aan de achterzijde.
Daarnaast bundelt de site een paar openbare functies: polyvalente zaal, Gildenlokaal, fanfarelokaal, …

Vanuit deze analyse en na financiële vergelijking werd in overleg met de directie en bestuur gekozen om de lagere school en kleuterschool te centraliseren. Ook de buitenschoolse kinderopvang krijgt een plaats op de site. 

Het ontwerp van de nieuwe gebouwen is vanaf het begin gebaseerd op de opportuniteiten die eerder werden gedefinieerd: 

• Een optimaal samenwerken van de verschillende schoolfuncties én de verschillende openbare functies op de site, zoals de polyvalente ruimte, het Gildenlokaal, …
• Een site ontwikkelen die inzet op het multifunctioneel gebruik van de verschillende gebruikers, in eerste instantie de lagere- en kleuterschool, maar ook de buitenschoolse opvang, de muziek- en kunstacademie en eventuele (kleinere) sportgroepen, …
• Een omgeving die inspirerend werkt voor zijn gebruikers.  Lichten, zichten en zoneringen. Een buitenomgeving die maximaal inzet op groenbehoud en een relatie aangaat met het aanwezige groen.
• Een schoolgebouw dat een voorbeeldfunctie uitdraagt op vlak van energiezuinigheid, duurzaamheid, materiaalkeuzes en onderhoud.  

Het ontwerp verdeelt de school in 2 gebouwen. Het hoofdgebouw waar de lagere- en kleuterschool zijn gevestigd en het gebouw waar de gymzaal de kleutergym en de godsdienstklassen zijn gesitueerd. In dit gebouw krijgt ook de buitenschoolse kinderopvang zijn plek.

Het deel van de kleuterschool heeft 1 bouwlaag. Een centrale speelgang vormt de verbinding tussen de klassen en is gericht op de speelplaats. De klassen zijn gericht naar het agrarisch gebied en krijgen een tweede buitenspeelruimte aan de achterzijde van de gebouwen.

Het gedeelte van de lagere school telt twee bouwlagen. De hoogste klassen worden gehuisvest op de verdieping. De laagste graad krijgt zijn plek op het gelijkvloers, waardoor een zachte overgang wordt beoogd tussen de kleuters en de lagere school.

De klassen zijn maximaal flexibel ontworpen. Er is een grote interactie tussen de klassen onderling. Daarnaast zijn een aantal klassen op de verdieping gescheiden door middel van een plooiwand, waardoor een maximaal samenwerkingsverband tussen de kinderen kan nagestreefd worden. Daarnaast zijn er, verdeeld over het gebouw, overleg ruimtes, zorgruimtes en polyvalente ruimtes.

In het gebouw van de gymzaal zijn twee sportruimtes voorzien. De kleinere sportruimte is specifiek op rustigere activiteiten ontworpen en kan eveneens dienst doen als kleutersportruimte. De grote gymzaal is een echte sporthal met de daarvoor bestemde voorzieningen. In dit gebouw zijn ook nog een polyvalente speelruimte en godsdienstklassen gesitueerd. Na de schooluren zullen deze ruimtes door de buitenschoolse opvang worden gebruikt.

Het dubbel gebruik van de lokalen is vooral doorgetrokken in het gymzaalgebouw.

De godsdienstklassen, speelruimte en kleutergymzaal worden gemeenschappelijk met de BKO gebruikt. De kleedruimtes van de gymzaal doen dienst als vestiaire voor de BKO. De berging voor buitenspeelgoed wordt gemeenschappelijk voor alle gebruikers voorzien. Daarnaast is er nog een bijkomende toegangsdeur voor de sporthal, zodat deze, na schooluren en na BKO-uren ook door externe partijen kan gebruikt worden.

De polyvalente ruimte in de lagere school is ontworpen om maximaal creativiteit uit te lokken, héél centraal gelegen en kan daardoor ook door de tekenschool worden gebruikt.

De lokalen van de school en de gymzaal worden verbonden door een centrale luifel. Die luifels is het verbindend element en zorgt ervoor dat alle lokalen steeds droog kunnen bereikt worden, maar zorgt ook voor een bepaalde zonering op de speelplaats. De scheiding tussen de kleuters en de lagere school is niet fysiek, maar toch duidelijk afleesbaar. Het doorzicht van de lagere school naar het agrarisch gebied worden niet geblokkeerd. 

Volgende keuzes in zake materialen werden genomen:

• De basisisolaties die in de gebouwen gebruikt worden zijn volgens volgende criteria gekozen: hernieuwbaar (bv. glaswol, rotswol), 100% recycleerbaar, terugneembaar door de fabrikant, …
  De basisisolaties in de school bestaan dus ook niet uit PUR isolatie. De isolaties zijn bovendien in vaste platen voorgeschreven. Er worden géén gespoten types voorgeschreven of types die een vermenging van andere materialen vragen (bv. isolerende mortel). De gekozen isolaties worden bovendien voorgeschreven om door de fabrikant verplicht te worden teruggenomen wat betreft het materiaal na gebruik en als snijverliezen op de werf om opnieuw in het productieproces in te zetten.
• Door de keuze van rotswol als dakisolatie in plaats van PUR isolatie kan bovendien gegarandeerd worden dat de dakhuid, bij einde levensduur, 100% gerecycleerd kan worden. In geval van PUR isolatie met aluminiumcachering, wat vandaag standaard wordt toegepast, is dit niet zo.
• De dakhuid wordt voorgeschreven in een witte kleur. Daardoor stijgt het rendement van de PV panelen en warmt de bovenverdieping minder snel op, wat het rendement van warmtepomp (bij koeling) ten goede komt.
• Een groendak werd voorzien ter hoogte van het dak aan de zijde van de speelplaats, waar de klassen uitkijken op het dak. De kinderen zien op die manier de meerwaarde in esthetiek. Ook ter hoogte van de fietsenstallingen en de buitenbergingen werd een groendak voorzien. Op die manier wordt een héél groot stuk van de verharde oppervlakte gecompenseerd.
• Op de andere daken wordt géén groendak voorzien omdat daar maximaal wordt ingezet op waterbuffering en recuperatie. Alle toiletten in de school en de buitenkraantjes worden aangesloten op regenwater.
• Het glas werd per ruimte bekeken in functie van de warmtevraag en warmteverliezen. Zo is er in het schoolgebouw dubbele beglazing geplaatst, met en zonder zonwerende factor en zijn er in de speelruimtes en klassen in het gebouw van de gymzaal 3-dubbele beglazingen geplaats, eveneens op een aantal plaatsen met een zonwerende factor.
• De nodige energie wordt, waar mogelijk uit, hernieuwbare bronnen gehaald.
  Er werd ook gekozen voor de aanleg van een BEO-veld. Het BEO-veld is een essentieel onderdeel van het project, aangezien daar de energie uit de bodem onttrokken zal worden om de gebouwen te koelen en te verwarmen. Omdat we in dit project streven naar de BEN-norm (Bijna Energie Neutraal), was het een logische keuze om in te zetten op geothermie.
  In functie van kostprijs wordt een hybride systeem voorzien. Het BEO-veld wordt aangevuld met een aardgasketel. Het geothermisch systeem is een laag-temperatuur systeem. Op héél koude dagen zal het huidig voorziene geothermisch systeem niet de nodige warmte kunnen leveren en zal de gasketel bijspringen. Een volledig systeem zou een héél aanzienlijke meerkost betekenen voor het project. Voorafgaandelijk werden hier ook, in samenspraak met het bestuur, de nodige simulaties voor gemaakt. Geschat wordt dat de geothermie voor 80% van de warmte en koelte zal zorgen in het gebouw en 20% door de aardgasketel wordt geleverd.
• Op het gebouw worden ook PV-panelen voorzien. Momenteel wordt er 10.000Wp aan PV voorzien. 
• Wat betreft de bescherming van het gebouw tegen oververhitting worden ook maatregelen voorzien. In samenspraak met de ingenieur technieken en EPB verslaggever worden in functie van de positie in het gebouw en het gevraagde comfort volgende maatregelen genomen.
  Zuidgevels, gang kleuterschool, zonwerende beglazing, aangevuld met intelligent ingeplante bomen op de speelplaats.
  Zuidgevels, lagere school, zonwerende beglazing, in combinatie met screens en deel overdekte luifels.
  Westgevel gebouw gymzaal, zonwerende beglazing met beschaduwing in de vorm van een vaste luifel.
• Daarnaast zorgt de geothermische warmtepomp voor een passieve koeling op de vloerverwarming. De ventilatie die voorzien wordt is volgens het systeem D – volledig gestuurd. Op het systeem werd CO2 sturing geïmplementeerd. In de klaslokalen van de lagere school werd het systeem, conform de aanbevelingen van Agion, berekend op de best mogelijke luchtkwaliteit (<900ppm CO2 concentratie).
  Ook voor de overige lokalen werd de richtlijn aan CO2 concentratie aanzienlijk verlaagd onder het wettelijke maximum. 

Vanaf het begin van het ontwerp is er zeer doorgedreven overleg geweest tussen het bestuur, de directie en het ontwerpteam. De school is ontworpen vanuit het oogpunt van het kind en heel erg naar de pedagogische waarden die de directie van De Bezige Bijtjes uitdraagt. Het kleurgebruik is zacht en rustgevend, maar toch speels. De materialen zijn onderhoudsvriendelijk, maar met oog voor details en beleving.

Perceel 2: buitenaanleg

Ook de omgeving ondergaat een grondige transformatie. Naast de afbraak en volledige nieuwbouw op één site en het behoud van de vernieuwde polyvalente zaal, zal de omgeving worden vernieuwd en komt er een ruime groene parking dienstig voor de ganse site.

Ook in het ontwerp van de buitenaanleg werd in eerste instantie uitgegaan van een multifunctioneel gebruik van de site. Het gebruik van de polyvalente zaal moet gebruiksvriendelijker kunnen, aantrekkelijker, met een link naar de school, maar met respect voor elkaars functie. Daarnaast moesten de verkeersstromen gescheiden worden en was het absolute uitgangspunt dat de veiligheid van het fietsend kind altijd moest gewaarborgd blijven.

Ook werd er een maximaal behoud van de bestaande bomen nagestreefd, die nu ook heel bepalend zijn voor de site.

Daarnaast is heel veel aandacht aan de ontharding van de site geschonken. Er wordt op géén enkel moment regenwater afgevoerd naar de riolering. Daar waar verhardingen toch noodzakelijk zijn voor spelbeleving of gebruiksgemak is de verharding waterdoorlatend of passerend. Daar waar toch noodoverlopen zijn, wordt het overtollige water afgevoerd naar een wadi (een infiltratiebekken). 

Een groot deel van de verharding wordt voorzien in circulaire betontegels. Dit zijn tegels waar de binder niet meer gewoon cement is (hoge Co2 productie) maar een circulaire variant. Deze keuze is uniek in zijn gebruik en nog héél weinig toegepast.

Verder worden in de buitenaanleg de elementen verwerkt die de school ook op dit moment al meeneemt in pedagogisch beleid: moestuin, diertjes, buitenklas, … 

Door de nieuwbouw te positioneren buiten de bestaande schoolgebouwen kunnen de bouwwerken uitgevoerd worden met beperkte hinder voor de bestaande schoolwerking. De werken zullen gefaseerd worden uitgevoerd.  Een aparte bijlage aan het bestek toont in detail de uitgewerkte faseringen.

Er werd een opsplitsing gemaakt tussen de effectieve speelplaats en de groenzone in agrarisch gebied, alsook de wadi. Ook is een hekwerk rondom de groenzone voorzien, zodat het perceel afgesloten is.  

De totale raming der werken en leveringen van de ganse ontwerpzone bedraagt € 724.963,20  excl btw. Hierin zitten vervat: de speelplaats, inkomzone buiten hekwerk en aanleg rond polyvalente zaal en duivenlokaal.
Zijn niet voorzien in dit dossier : elektriciteitskabels buitenverlichting, verlichtingsarmaturen ( bij parking, speelplaats, polyvalente zaal, ….) , laadpalen elektrische voertuigen, speeltoestellen, basketring, goal, ballenvangers, … eerste uitrusting, klein meubilair.

Raming totale kosten

Bouwproject:   6.317.615,49 excl. btw of 6.700.254,77 euro incl. 6% en 21% btw
Subsidieerbaar: 5.462.662,99 excl. of 5.790.422,77 euro incl. btw
Subsidies 70 % bij promotiebouw: 4.053.295,94 euro
Erelonen vlgs overeenkomst incl. VC: 580.968,10 euro incl. btw

Eigen aandeel na ontvangst subsidies: 6.700.254,77 + 580.968,10 (waarvan €550.281,13 aandeel schoolsite en €30.686,97 gemeenschappelijk deel parking ed) – 4.053.295,94 = 3.227.926,94 euro incl. btw en erelonen.

Plaatsingsprocedure:

Het volledige bedrag van het bouwproject voor de 2 percelen samen (€ 6.317.615,49 excl btw) ligt boven het Europese drempelbedrag € 5.350.000. Het bestek - per perceel - voorziet de openbare procedure als gunningswijze met een aantal gunningscriteria en dient zowel nationaal als Europees te worden aanbesteed.
Op basis van artikel 6 en 7 KB Plaatsing bepaalt de totale raming welke plaatsingsprocedure van toepassing zal zijn. Artikel 7 KB Plaatsing voorziet dat de geraamde waarde van een opdracht wordt berekend op basis van het totaal te betalen bedrag, excl. btw. De raming moet rekening houden met de duur en totale waarde van de opdracht, hetgeen inhoudt dat er rekening moet worden gehouden met alle percelen. Als de opdracht in percelen verdeeld is, bestaat de raming van de opdracht uit de optelsom van de waarde van alle percelen.
Hieruit kan afgeleid worden dat alle percelen samen moeten worden geraamd om de toepasselijke procedure te kunnen bepalen. De gemeente kan deze percelen vervolgens in afzonderlijke plaatsingsprocedures aanbesteden, doch wel telkens onder dezelfde procedure. Vermits het hier gaat om 1 economisch-technisch geheel, overschrijdt de totale raming de Europese drempels, zodat een openbare procedure voor elk apart perceel nodig is. 

Omdat beide opdrachten (percelen) in de tijd gespreid zullen gepubliceerd worden, zijn er 2 aparte opdrachtdocumenten opgemaakt (per perceel). In beide bestekken zijn selectie- en gunningscriteria vastgelegd die specifiek gericht zijn op het voorwerp van de opdracht ‘aannemers voor algemene bouwwerken’ en ‘aannemers buitenaanleg + omgeving’. 

In het meerjarenplan (beheers- en beleidscyclus) 2020-2025 zijn in totaal 5.849.170 € uitgavekredieten voorzien (320.000 + 500.000 + 3.400.000 + 1.629.170 = 5.849.170 €), waarvan nog beschikbaar na vastlegging € 5.261.563,85. 

Bij opmaak van het project diende men rekening te houden met de geldende fysische (=subsidiabele oppervlakte) en financiële normen van Agion. Momenteel is er slechts een lichte overschrijding van de financiële en fysische norm. Een overschrijding van de financiële norm kan gesubsidieerd worden mits voldoende motivering van de overschrijding + goedkeuring van deze, door de commissie van deskundigen Agion. 

De motivatie voor deze overschrijding is dat een aantal opgelegde regelgevingen niet mee in de financiële norm zijn opgenomen zoals o.m. EPB-regelgeving (extra isolaties, zonnewering, …), toegankelijkheid (aanwezigheid lift, ASTRID-dekking, … Indien de subsidiëring van deze overschrijding goedgekeurd wordt, betekent dit een supplement aan subsidies van € 166.309,71.

Op het moment dat het dossier in aanmerking komt voor subsidiëring moet er geactualiseerd worden en zal hier het aanwezige leerlingenaantal op dat moment bepalend zijn en het volledige bouwprogramma. 

Het subsidiabel bedrag is afhankelijk van de maximale financiële norm. Rekening houdend met de evolutie van de prijzen in de bouwsector worden de financiële normen maandelijks geïndexeerd. Het is zo dat de financiële norm die van toepassing is wanneer het dossier in aanmerking komt voor subsidiëring zal gelden.

De subsidie bij promotiebouw bedraagt 70% van de subsidiabele delen.
 

Fasering

Beide percelen worden in de tijd gespreid gepubliceerd en uitgevoerd. Een aparte bijlage aan het bestek toont in detail de uitgewerkte faseringen.

Aanvang van perceel 1 ‘bouwwerken’ is voorzien op 1 mei 2022 en einde der werken ± nov/dec 2023.

Aanvang perceel 2 ‘buitenaanleg’ dient in overleg met hoofdaannemer perceel 1 te gebeuren.

De oplevering van de gehele percelen is voorzien eind juli/augustus 2024.

Het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017, meer bepaald artikels 40 en 41, betreffende de bevoegdheden van de gemeenteraad.
De wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen, en latere wijzigingen.
Het Bestuursdecreet van 7 december 2018.
Het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017, meer bepaald artikels 326 tot en met 341 betreffende het bestuurlijk toezicht.
De wet van 17 juni 2013 betreffende de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten, bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten en concessies, en latere wijzigingen.
De wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten, meer bepaald artikel 36.
Het koninklijk besluit van 14 januari 2013 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten, en latere wijzigingen.
Het koninklijk besluit van 18 april 2017 betreffende plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren, en latere wijzigingen.
Het besluit van 25 februari 2019 van de gemeenteraad waarbij het begrip 'dagelijks bestuur' wordt gedefinieerd en waarin de gevallen worden opgesomd die van een voorafgaand visum door financieel beheerder worden vrijgesteld.